(STAWNO GM. ZŁOCIENIEC) Na przedwojennym, nieczynnym cmentarzu ewangelickim w Stawnie, 8 lipca 2014 r., uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową w miejscu pochówku dwudziestu czterech Estończyków. Wydarzyło się to na przełomie lat 1944-1945.
Przypomniana zapomniana nekropolia
Pożoga II wojny światowej spowodowała, że pod jej koniec do Powiatu Drawskiego trafiła grupa ponad trzystu estońskich wygnańców. Do Stawna trafiło siedemdziesiąt osób, którym przyszło przetrwać wojenną zimę. Spośród nich dwadzieścia cztery osoby, w tym kilkoro dzieci, zmarły z powodu zimna, głodu i chorób. Zmarli zostali pochowani na ówczesnym cmentarzu ewangelickim. Dzisiaj ten cmentarz, to zapomniana pośród lasu nekropolia, położona za wioską.
Pobyt Estończyków w Stawnie, nieznany dotąd powszechnie (pamięta go tylko jeden z najstarszych mieszkańców Stawna), stał się przyczynkiem do jego trwałego upamiętnienia w miejscu pochówku estońskich wygnańców. Członkowie ich rodzin i świadkowie tamtych dni, nigdy nie zapomnieli o tych wojennych wydarzeniach. Ich kontakt przed kilkoma laty z mieszkańcami Stawna, w szczególności z Krzysztofem Zacharzewskim i Jarosławem Leszczełowskim oraz wizyta studyjna w ubiegłym roku, zaowocowały ufundowaniem przez Estończyków tablicy pamiątkowej, którą umieszczono na cokole postawionym w miejscu zbiorowej mogiły. Zagospodarowanie terenu i zbudowanie cokołu zostało wykonane przez mieszkańców Stawna przy wsparciu władz samorządowych gminy Złocieniec.
Przybyli z Estonii
Odsłonięcie pamiątkowej tablicy nastąpiło podczas wizyty jedenastoosobowej grupy członków rodzin zmarłych, przybyłej na tę uroczystość z Estonii, w obecności żyjących świadków tamtych wydarzeń. Po odsłonięciu tablicy przez jednego ze świadków, wówczas kilkuletniego chłopca z jednej z estońskich rodzin i katolickim poświęceniu symbolicznej mogiły, przedstawiciele powiatowych i gminnych władz samorządowych złożyli kwiaty. Przybyli mieszkańcy Stawna zapalili świece. Na zakończenie uroczystości estońska delegacja zaśpiewała dwie pieśni. (um)
