(ŁOBEZ) Poprosiliśmy doktor Beatę Afeltowicz, aby specjalnie dla mieszkańców gminy Łobez, w szczególności dla mieszkańców Bełcznej, Mesznego i Łobza odmieniła nazwy tych miejscowości przez przypadki.
Prośbę naszą pani doktor spełniła. Mamy nadzieję, że odmiana znacznie pomoże zarówno dyrekcji szkoły w Bełcznej, jak i urzędnikom w magistracie. Doktor Beata Afeltowicz jest adiunktem w Zakładzie Współczesnego Języka Polskiego w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego.
Jeśli chodzi o nazwę „Łobez”, to już w latach 60. XX wieku językoznawcy wypowiadali się, że jest w niej „e” ruchome i powinna ona odmieniać się następująco:
M. Łobez
D. Łobza
C. Łobzowi
B. Łobez
N. Łobzem
Msc. Łobzie
W. Łobzie
Jako nazwa miasta w znaczeniu dosłownym nie ma on liczby mnogiej. Przymiotnik: łobeski, nazwa mieszkańca: łobzianin (l. mnoga: łobzianie), nazwa mieszkanki: łobzianka.
Nazwa wsi „Bełczna” - odmiana przymiotnikowa (od czasu ustaleń Komisji Ustalania Nazw Miejscowych po 1945 r.):
M. Bełczna
D. Bełcznej
C. Bełcznej
B. Bełczną
N. Bełczną
Msc. Bełcznej
W. Bełczno
Przymiotnik: bełczniański (wg „Monitora Polskiego”: bełczeński),nazwa mieszkańca: bełcznianin, (l. mnoga: bełcznianie), nazwa mieszkanki: bełcznianka.
I nazwa wsi „Meszne” - tu odmiana jak „Zakopane”, czyli:
M. Meszne
D. Mesznego
C. Mesznemu
B. Meszne
N. Mesznem
Msc.Mesznem
W. Meszne
Przymiotnik: meszneński („Monitor Polski”: meszeński), nazwa mieszkańca: mesznianin (l. mnoga: mesznianie),nazwa mieszkanki: mesznianka.
W razie potrzeby zawsze można zajrzeć do kilku pozycji, np. Jan Grzenia, Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo i odmiana, Warszawa 1998. Słownik nazw miejscowości i mieszkańców z odmianą i poradami językowymi, red. Marek Łaziński, Warszawa 2007, a przede wszystkim: Edward Homa, Słownik normatywny nazw miejscowych województwa szczecińskiego, Szczecin 1987. MM
Do bibliografii przedmiotu dodajmy jeszcze:
Ewa Kołodziejek, Maria Kabata, Rafał Sidorowicz. E-porady językowe. Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010.
"Bełczna to nazwa żeńska, na co wskazuje końcówka -a. Czy odmienia się tak jak Niska, Sucha, Limanowa, czyli jak przymiotnik rodzaju żeńskiego, czy też jak rzeczownik, tak jak nazwy Kudowa, Jabłonna, Włoszczowa? Na to pytanie
odpowiedzą tylko mieszkańcy danej miejscowości, o wyborze wzorca odmiany decyduje bowiem lokalny zwyczaj językowy.
Z listu wynika, że mieszkańcy Bełczny wybrali odmianę rzeczownikową: M. Bełczna, D. Bełczny, C. Bełcznie, B. Bełcznę,
N. z Bełczną, Ms. o Bełcznie."
:-)
~Eugeniusz S.