Wera Gryczenko w parku miejskim. Historia pisana obiektywem (cz. 17)
(GRYFICE) Szkolne Koło Miłośników Ziemi Gryfickiej w Gimnazjum nr 1 w Gryficach prezentuje czytelnikom Gazety Gryfickiej prawdziwą perełkę, jeżeli chodzi o zdjęcia Gryfic.
Prezentowane zdjęcie wykonane zostało 9 kwietnia 1945 roku na tle stawu w parku miejskim w Gryficach. Na fotografii przedstawiona jest Wera Gryczenko (obecnie mieszkanka Gryfic).
Pani Wera przybyła do Gryfic wraz ze sztabem 1 Armii Wojska Polskiego. Była ona w nim radiotelegrafistką. Po wojnie osiedliła się w Gryficach w poniemieckim domu na obrzeżach miasta.
W tle widać staw taki, jak wyglądał w trakcie wojny. Dawniej nosił on nazwę Karpi Staw. Obok znajdował się Ogród Różany. Było to najbardziej reprezentacyjne miejsce w dawnych Gryficach. Park Miejski uznawany był za jeden z najpiękniejszych na Pomorzu.
W trakcie działań wojennych w Gryficach ulokował się sztab 1 Armii Wojska Polskiego. Jego siedziba znajdowała się w wilii przy obecnej ulicy Parkowej. Do dziś znajduje się tam tablica pamiątkowa. 1. Armia Wojska Polskiego utworzona została 29 lipca 1944 roku. Była częścią utworzonego Wojska Polskiego. Szlak bojowy zakończyła w maju 1945 wyjściem na brzeg Łaby i szturmem części swoich oddziałów na Berlin.
W 1945 roku Rosjanie stanowili ponad 38 procent korpusu oficerskiego 1. Armii Wojska Polskiego. Z Gryfic sztab armii prowadził operację kołobrzeską. Kołobrzeg w niemieckim systemie obronnym spełniał rolę ważnego punktu ewakuacyjnego i bazy morskiej, umożliwiającej m.in. lądowanie oddziałów desantowych przeznaczonych do uderzenia w skrzydło wojsk działających na kierunku berlińskim.
Wykorzystując podmiejskie tereny bagniste, rzekę Parsętę i Kanał Drzewny, Niemcy w 1944 roku rozpoczęli rozbudowę umocnień w mieście. W 1945 roku zbudowano system barykad, przystosowano do obrony budynki i stare forty ziemne położone w węzłowych punktach miasta. Siły obronne, liczące około 10 tysięcy żołnierzy, walczyły we współdziałaniu z jednostkami Kriegsmarine, dysponowały ciężkimi działami artylerii nabrzeżnej, artylerią okrętową, czołgami i działami pancernymi. Kołobrzeg został zdobyty 18 marca 1945 roku.
W Gryficach po zakończeniu II wojny osiadło na stałe wielu byłych żołnierzy. Spowodowane było to tym, że większość żołnierzy 1 Armii pochodziło z dawnych kresów wschodnich, a ziemie te przyłączone zostały do ZSRR. Na Pomorzu wielu byłych żołnierzy rozpoczęło swoje życie na nowo, sprowadzając tu swoje rodziny.
Bartłomiej Tęcza, klasa III D
~