(GRYFICE) Związek Sybiraków Oddział Terenowy w Gryficach wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną w Gryficach zorganizowali 12 maja br. spotkanie historyczne poświęcone generałowi Władysławowi Andersowi, na które przybyli Sybiracy zrzeszeni w naszym Oddziale Terenowym, przedstawiciele władz samorządowych gminy, dr Ryszard Rybicki - znawca historii generała Wł. Andersa, mieszkańcy i młodzież.
Uroczyste spotkanie zapoczątkowało wysłuchanie Hymnu Sybiraków. Następnie przewodnicząca Związku Sybiraków w Gryficach wygłosiła przedmowę, którą przytaczamy w całości dlatego, że słowa w niej zawarte są związane z postacią Generała i zesłańców na Syberię. Warto, by nieobecni na spotkaniu mogli je przeczytać w naszej gazecie. Oto one:
„Pamiętajmy o własnej historii. Całej historii. Niech to zawołanie będzie motorem naszych poczynań. Dzisiaj przybliżymy sobie fragmenty historii naszego polskiego narodu. W dniu 20 grudnia 2006 roku została podjęta uchwała Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia roku 2007 Rokiem Generała Andersa. Generał Władysław Anders to człowiek owiany żołnierską sławą, dowódca Armii Polskiej na Wschodzie, dowódca Drugiego Korpusu Polskiego, a następnie Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Generał stał się symbolem chwały polskiego żołnierza, walczącego o wolność i niezawisłość Rzeczpospolitej. Był wierny ideałom, o które walczył Naród Polski. Po wojnie generał Anders został skazany przez władze komunistyczne na przymusową emigrację. Dopiero po przełomie ustrojowym suwerenna Rzeczpospolita doceniła zasługi generała, zaliczając go do grona bohaterów narodowych.
Dziś, dla uczczenia pamięci wybitnego Polaka, dowódcy i polityka możemy z dumą obchodzić 2007 rok jako Rok Generała Władysława Andersa. Generał Anders był nie tylko żołnierzem, ale był człowiekiem bardzo wrażliwym na ludzką krzywdę, o czym mogli przekonać się Sybiracy. Odpowiedzmy sobie na pytanie, kim są Sybiracy? W roku 1940 i 1941 trafiła na Syberię ludność przymusowo przesiedlana z ziem polskich, z tak zwanych Kresów Wschodnich. Podczas operacji deportacyjnej z terenów wschodniej Polski do specjalnych obozów pracy na Syberii, w Kazachstanie i azjatyckiej części Rosji w samych tylko latach 1940-42 zostało wywiezionych około 1,7 mln polskich obywateli. Nam, Polakom, Sybir kojarzy się z czymś strasznym. Jest on symbolem, represji w stosunku do naszego narodu, symbolem rozlewu krwi i walki. Sybir to prześladowania, katorga, ucisk, martyrologia, zniewolenie, niszczenie polskości, tłumienie niepodległościowych dążeń. Najpierw był carat, a od drugiej wojny światowej totalitaryzm radziecki.
Sybir, ma też dla nas inny wymiar. To cierpienie, brak ludzkiej godności, a nade wszystko tęsknota za wolnością i suwerennością. Wracam do postaci generała. Rok 1941 - po klęsce w wojnie z Niemcami Związek Radziecki szuka pomocy na Zachodzie. Polacy w sojuszu z Anglikami, z wrogów stają się sojusznikami. Odnowione zostały stosunki dyplomatyczne między oboma krajami. Władze sowieckie ogłosiły formalną amnestię dla deportowanych w głąb Rosji. Wśród uwolnionych znalazł się także gen. Anders. Zapada decyzja o utworzeniu Armii Polskiej w ZSRR. Jej dowódcą zostaje Władysław Anders. Strona radziecka z niechęcią odnosiła się do tworzenia polskich wojsk. Jednak na tę wieść do biur werbunkowych masowo zgłaszali się żołnierze polscy oraz ludność cywilna. Generał obawiał się o losy żołnierzy w ZSRR, przeczuwał, że w razie niepowodzenia Armia Polska zostanie rozwiązana, a Polacy ponownie zostaną skierowani do łagrów. W marcu 1942 r. podczas rozmowy ze Stalinem uzyskał zgodę na ewakuację polskich żołnierzy do Iranu. Ewakuacja, choć zakrojona na szeroką skalę, objęła tylko nikłą część Polaków, którzy po 17 września znaleźli się na terenie ZSRR. Do Iranu dotarło około 115 tys. ludności, w tym spora grupa cywilów. W świetle powyższych faktów Sybiracy bardzo wysoko oceniają zasługi generała. Aby nie dopuścić do zapomnienia tragedii i represji narodu polskiego spowodowanych przez wschodniego sąsiada - Rosję, a później Związek Radziecki - doniosłą misję ma w tym zakresie Związek Sybiraków, który został reaktywowany w styczniu 1989 roku. Również w Gryficach działa Koło, które obecnie liczy 195 członków.”
W części artystyczno-literackiej wystąpiła młodzież z Gimnazjum nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Gryficach. Odczytano również Uchwałę Senatu RP w sprawie ogłoszenia roku 2007 ROKIEM GENERAŁA ANDERSA. Zebrani usłyszeli także, recytowane przez młodzież, wiersze Mariana Jonkajtysa - poety i sybiraka z Armii Andersa oraz tekst listu pisanego z Syberii. Część artystyczna przygotowana została przez nauczycieli: Zuzannę Różańska, Grażynę Szczepańską, Marzenę Wyczkowską, Jana Laskowskiego.
Po części artystycznej, wysłuchano wywiadu Generała, jakiego udzielił w 1959 roku Radiu Wolna Europa. Z ogromnym zainteresowaniem wysłuchano również odczytu dr Ryszarda Rybickiego na temat gen. Władysława Andersa - życie i działalność, z ujęciem Układu Sikorski-Majski. Na spotkaniu była liczna grupa młodzieży, co może sugerować, że młodzi interesują się naszą trudną historią. W holu (I piętro) biblioteki jest stała wystawa dotycząca Roku Andersa. Warto przyjść, zobaczyć, poczytać. (maja)
