Tygodnik Łobeski - Łobez - miasto bogate w historię

Historia Łobza jest dość dobrze znana, ale też szeroka i ciekawa. Nie sposób jej zamieścić w ciasnych ramach szpalt czasopisma, dlatego przedstawię wybrane jedynie daty i zdarzenia z dziejów grodu nad Regą. W miejscu gdzie dziś granice swoje ma miasto, już przed X wiekiem istniał gród obronny Pomorzan. W 1193 zarówno osada jak i przyległe tereny znalazły się w obrębie biskupstwa kamieńskiego.
Jednak dopiero w 1360 roku występuje pierwsza wzmianka w dokumentach mówiąca o istnieniu parafii w Łobzie. W tym też roku istniało tu bractwo Calandae oddające się modłom za zmarłych. Pierwszym znanym z imienia i nazwiska proboszczem jest Matias Rychel, notatka pochodzi z 1490 r.
Ciekawostką jest, że w 1404 roku Borkowie odbudowali zamek, a załogą byli Polacy. Mieli oni bronić dóbr Borków przed książętami Pomorza i Krzyżakami, z którymi łobescy panowie byli w konflikcie.
Gdy dotarła tu reformacja, Faustyna Bork po 1534 roku pozostawiła kościółek za murami miasta katolikom. Trzy lata później jednak kościół katolicki zburzyli protestanci. W 1551 wywiązał się ostry konflikt pomiędzy katolikami i protestantami, w efekcie protestanci nie pozwolili na odbudowę kościoła katolickiego. W połowie XVI wieku w łobeskim kościele zbudowano nową wieże i ambonę.
Pierwszym znanym pastorem protestanckim był Daniel Winb – wzmianka o nim pochodzi z 1588 roku.
Miasto wciąż się rozwijało i nabierało znaczenia. W XVI.wiecznym Łobzie istniał już szpital.
Grodu nad Regą nie oszczędzały jednak pożary i zarazy. W dokumentach zanotowano pożar w 1623 roku. Dwa kolejne lata mieszkańców miasta trawił pomór, w wyniku którego zmarła połowa mieszkańców miasta. Po dwóch latach spokoju w 1637 wybuchł drugi pożar miasta, podczas wojny trzydziestoletniej.
Po tych klęskach w mieście przez kolejnych 20. lat było w miarę spokojnie, do czasu, gdy we wrześniu 1657 r. wojska Stefana Czarnieckiego, w pogoni za Szwedami, zajęły Łobez i Węgorzyno. Wówczas też miał miejsce kolejny pożar miasta. Po pożarze kościół odbudowano tylko częściowo. Trzy lata później pożar strawił zamek Borków. Jego ruiny rozebrano w 1840 roku.
Z tymi wydarzeniami wiąże się legenda, która mówi, że łobeski zamek miał podziemne połączenie z kościołem. W czasie potopu szwedzkiego zamek spalono, obrońcy wycofali się do ruin kościoła. Tuż po odejściu obrońców pająki splotły świeżą sieć. Napastnicy uznali, że nikt tędy nie mógł przechodzić i nie penetrowali podziemnego przejścia.
Kolejny pożar strawił miasto 2 grudnia 1705 roku. Pięć lat później Michał Zuther ufundował w kościele stalle magistrackie. 10 lipca 1758 roku dragoni Platena obrali Łobez jako miejsce spoczynku. Ci sami stoczyli bitwę 25 sierpnia pod Sarbinowem nad Wartą. Jesienią tego samego roku miasto a także Resko i Węgorzyno splądrowali Kozacy. W 1797 roku założono cmentarz przy ulicy Wybickiego. Dziewięć lat później, w listopadzie 1806 roku miasto było pod okupacją napoleońską.
W latach 1829-1831 następuje przebudowa kościoła i budowa wieży, a w 1843 gruntownie przebudowano ołtarz.
Miasto to jednak nie tylko pożary, grabieże i wojny. Tutaj od 1845 roku wychodziła gazeta powiatowa, a 22 października 1848 roku przekazano do użytku budynek szkoły przy ul. Szkolnej. W latach 1858-59 zbudowano sąd według projektu powiatowego mistrza budowlanego Brockmanna. 13 września 1859 roku założono cmentarz przy ul. Wojska Polskiego. Wtedy też zbudowano dom ze studnią dla proboszcza i zakupiono karawan pogrzebowy. W 1860 roku miasto zostaje siedzibą powiatu Resko. W mieście znajduje się już drukarnia książek oraz dziennika urzędowego dla powiatu.
W latach rozwoju nie zabrakło też nieszczęścia, które dotknęło mieszkańców miasta w 1886 roku. Wówczas w Łobzie panowała cholera, podczas której zmarła bardzo dużo osób. W tym czasie istniała tu szkoła żydowska, a rok później zbudowano synagogę. Wówczas w mieście było 4834 mieszkańców, w tym 4648 ewangelików, 175 wyznania mojżeszowego i zaledwie 11 katolików. W 1869 roku odnowiono kościół. W tym też roku Karolina Wilhelmina Richter założyła szkołę dla dziewcząt z wykształconych rodzin urzędniczych i mieszczańskich. Była to kolejna szkoła po tym jak w 1867 roku Heinholtz utworzył szkołę rodzinną.
W 1867 roku powstało stado ogierów.
Wraz z rozpoczęciem nowego wieku miasto doczekało się prądu elektrycznego. Wówczas zbudowano elektrownię na Redze w Prusinowie. Około 1908 roku przy ul. Wojska Polskiego zbudowano szpital.
Podczas wojny Łobez też odegrał swoją rolę. To tutaj w 1943 roku zostały przeniesione urzędy w tym kuratorium oświaty. Przyjechały tu również dzieci z bombardowanych miast niemieckich. Tutaj też trafili jeńcy do obozu pracy. W czasie wojny w mieście działały dwa kina. Pierwsze przy ul. Przyrzecznej (sala gimnastyczna) drugie - przy ul. Niepodległości – kino „Rega”. W pierwszych dniach marca 1945 roku rosyjskie oddziały pancerne podeszły pod miasto. W tym czasie został spalony kościół. Później kapitan Armii Czerwonej uczestniczył w przekazaniu władzy przez burmistrza niemieckiego pierwszemu polskiemu burmistrzowi Łobza - Teofilowi Fiutowskiemu. 30 maja 1945 nastąpiło oficjalne przejęcie powiatu łobeskiego (wówczas Obwód Ławiczka) przez Pełnomocnika Rządu RP Leopolda Płacheckiego. Od 1 czerwca 1945 roku burmistrzem miasta został Stefan Nowak.
Czasy powojenne, domagają się osobnego opracowania, tym bardziej, że dokumenty archiwalne z tego okresu znajdują się w Stargardzie Szczecińskim. W miecie nie ma choćby listy powojennych burmistrzów ani naczelników – nawet w urzędzie czy bibliotece. Nikt też nie wie co stało się z pierwszą kroniką, jaka została stworzona tuż po przejęciu tych ziem przez Polaków. mm

Wykorzystano:
Prowincjonalny Okazjonalnik Literacki „Łabuź” Specjalny, 2007

Zaloguj się lub zarejestruj aby oceniać artykuły

Brak ocen

Komentarze

~Składak	2009.03.03 20.15.25
Ukradli mi składaka :-/

~XXX	2009.01.14 00.04.52
Hmm, a po coż Szwedzi w czasie potopu mieliby najezdzac Lobez, ktory nie nalezal do Polski???

~mm	2008.11.08 20.46.45
Jeśli chodzi o dalszą część historii zamierzałam rozpocząć od czasów powojennych. Zanim jednak to zrobię muszę udać się do Stargardu Szczecińskiego i tam przejrzeć archiwa. Z kolei historia sięgająca kilkunastu ostatnich lat - to również interesujący pomysł. Dziękuję za podpowiedź. Pozdrawiam

~gp	2008.11.07 08.42.22
Moglibyście napisać coś o historii najnowszej tego miasteczka. Wystarczy ostatnich kilkanaście lat. Kwiatek na kwiatku.

Strona wygenerowana w 0.43 sek

Created Arnoldk_20 ver 3.0