Gazeta Gryficka - Początki administracji. Historia pisana ... (cz. 25) (GRYFICE)

(GRYFICE) Szkolne Koło Miłośników Ziemi Gryfickiej w Gimnazjum nr1 przedstawia czytelnikom Gazety Gryfickiej zdjęcię wykonane w Wigilię 1949 r. Zdjęcie wykonane zostało w domu Państwa Skoczylas na ul. Grunwaldzkiej.

Rodzina Skoczylasów sąsiadowała przez z płot z domem Kazimierza Borzęckiego, organizatora polskiej administracji w Gryficach. Dziecko trzymane na dłoni to pan Janusz Zawadzki, po prawej stronie widać panią Borzęcką. Siedząca na krześle to pani Anna Skoczylas. Od lewej strony, w pierwszym rzędzie, widzimy: Henryka i Teresę Zawadzkich. Obok nich stoi ojciec Wincenty Zawadzki.

Pan Skoczylas zdał małą maturę, współpracował z K. Borzęckim i pomagał mu przy organizowaniu administracji w Gryficach. Później zostanie szefem Rzemiosła w Gryficach. Zdjęcie to stało się dla nas inspiracją do opisania trudnych początków administracji polskiej w Gryficach. Jej zorganizowanie nie było łatwe, również ze względu na brak ludzi, którzy mieli jakiekolwiek wyobrażenie o pracy administracyjnej, ponadto brakowało środków technicznych. Pomorze, po zajęciu przez Armie Czerwoną, znajdowało się w strefie przyfrontowej. Zgodnie z prawem wojennym władzę na zajętym terenie sprawować mieli komendanci wojenni, wyznaczani przez dowódcę frontu. Władza komendanta zaczynała się na danym terenie wraz z ustaniem na nim działań wojennych. Do głównych zadań komendantur wojskowych należało: zwalczanie działalności dywersyjnej i sabotażowej, utrzymanie bezpieczeństwa linii komunikacyjnych i łączności, zapewnianie środków transportu i żywności, dla przechodzących wojsk.

W Gryficach komendantem radzieckim został major Łukin, swój urząd objął 6 marca 1945 r., zaraz po zajęciu miasta. Siedziba komendantury znajdowała się w budynku na ulicy Górskiej 15. Jednym z jego pierwszych rozporządzeń było mianowanie na burmistrza miasta Mieczysława Tachera, który pochodził z Torunia. Pierwszym zadaniem Tachera, było uporządkowanie ulic miasta, na których zalegały sterty gruzu, zniszczonego sprzętu, mebli, rozbitych wozów itp. Do pracy zatrudniono miejscowych Niemców, którzy się nie ewakuowali, bądź powrócili do swoich domów.

Ten pierwszy okres tworzenia prowizorycznej administracji na Ziemi Gryfickiej zakończył się wraz z przybyciem do miasta Grupy Operacyjnej Zagórze. Liczyła ona 21 osób, na czele których stał Kazimierz Borzęcki. Grupa wyruszyła z Piły 8.V.1945 roku, a na miejsce dotarła po 10 dniach. Jej zadaniem było przejęcie kontroli nad okręgiem gryfickim i zorganizowanie na jego terenie sprawnej administracji państwowej. Początkowo swoją siedzibę Urząd Pełnomocnika miał w budynku na ulicy Kościuszki 20, ale we wrześniu przeniesiony został do pomieszczeń na ulicy Łąkowej 8. W swoim pierwszym raporcie K. Borzęcki melduje, że w mieście znajduje się 4600 Niemców i 150 Polaków, osadników z Mogilna. K. Borzęcki organizując powiat korzystał z pomocy mogilnian i ich znajomości terenu. Przybycie Grupy Operacyjnej spowodowało, że sytuacja w regionie zaczęła się stabilizować, symptomem czego było rozwiązanie 12 VIII 1945 roku komendantury wojskowej, która pełnię władzy przekazała w ręce pełnomocnika rządu.

22 VIII 1945 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Doradczej. W jej pierwszych obradach udział wzięło 9 osób, jednak skład rady był ruchomy i ulegał ciągłym zmianom np. 4. IX w jej posiedzeniu bierze udział 10 osób. Rada doradcza rozwiązana została przez Leonarda Borkowicza 19. IX. 1945 r., a na nowo powołana zostanie 21. I. 1946 r., lecz już na zupełnie innych zasadach.

W miejsce rady powołano Międzypartyjną Komisję Porozumiewawczą (MKP), tworzyli ją przedstawiciele poszczególnych partii działających na terenie powiatu. Pierwsze posiedzenie MKP odbyło się 21.IX.1945 roku. W jej skład weszli przedstawiciele poszczególnych partii politycznych: Stronnictwa Ludowego - B. Orłowski, PPR- H. Radomski, Polska Partia Socjalistyczna - W. Wierciński oraz K. Laski - kierownik Referatu Społecznego- Politycznego Urzędu Pełnomocnika Rządu i W. Jankowski - kierownik Obwodowego Urzędu Informacji i Propagandy. Stronnictwo Demokratyczne nie delegowało swojego przedstawiciela. MKP swoje posiedzenia odbywała raz w tygodniu. Do jego zadań należało: organizowanie masowych akcji, pośredniczenie w stosunkach między Armią Czerwoną, a Urzędem Pełnomocnika.

Komitet Porozumiewawczy 29. IX. 1946 r. powołał do życia Powiatowy Komitet Organizacyjny Powiatowej Rady Narodowej. Jego zadaniem było opracowanie klucza mandatów, według którego rozdzielono by miejsca w przyszłej radzie. Pierwsze posiedzenie Powiatowej Rady Narodowej (PRN) w Gryficach odbyło się 12. X. 1946 r., w jej skład weszło 36 radnych - 13 z PPR, 13 z PSL, 7 z SL, 2 z PSL i bezpartyjny. Prezydium natomiast tworzyli przewodniczący W. Wierciński z PPS i jego zastępca T. Badera z PPR. Nowa rada ustanowiła trzy komisje: kontroli społecznej, oświatowej i budżetowej. Powołano również organ wykonawczy rady- Wydział Powiatowy. Kilka miesięcy później powstały Miejskie Rady Narodowe (MRN), w Gryficach - 17. XII i w Trzebiatowie - 21.XII.1946 roku. Natomiast Gminne Rady Narodowe (GRN) powstały na początku 1947 roku. W ten sposób kształtowała się polska administracja na Ziemi Gryfickiej.
Daria Kisiel - III E Gimnazjum nr 1

Zaloguj się lub zarejestruj aby oceniać artykuły

Brak ocen

Strona wygenerowana w 0.81 sek

Created Arnoldk_20 ver 3.0